Koudstaal Talent Award: Baanbrekend Onderzoek naar Winterhardheid

De Koudstaal Talent Award is in 2023 - met de pensionering van Leendert Koudstaal - door het bestuur van het OOGStfonds ingesteld. Leendert, initiatiefnemer van het OOGStfonds en tot zijn pensioen bestuurslid, heeft zich ruim 4 decennia hard gemaakt voor het belang van onderzoek naar nut en noodzaak van bomen en groen in de stad. Daarbij heeft hij altijd veel oog voor jong talent gehad, en deze ook een kans gegeven.

Het belang van winterhardheidskaarten

Overleeft een plant de Nederlandse winter? Dit is niet alleen afhankelijk van de vorstbestendigheid van de plant zelf maar ook in grote mate van de lokale en regionale condities. De winterhardheidskaarten zijn cruciaal bij de selectie van stadsbomen. De oude winterhardheidskaarten voor Europa waren gebaseerd op verouderde data van 1951-1980 en door klimaatverandering niet meer actueel. Hulsman heeft nieuwe Europese winterhardheidskaarten ontwikkeld voor 1991-2020, met een resolutie van 0,1º. Daarnaast heeft hij, in samenwerking met internationale partners en op basis van KNMI-klimaatscenario’s, voorspellingen gemaakt voor 2050 en 2085. Een opvallende bevinding was dat de winterhardheid in steden doorgaans één klasse hoger is dan op het platteland.

Innovatieve methodologie

De jury prees Hulsman voor het systematische gebruik van data van het ECA&D van 25.000 weerstations om de winterhardheidskaarten en wetenschappelijk onderbouwde voorspellingen te doen voor de komende 60 jaar. Dit onderzoek toont zowel terugkijkend als voorspellend de effecten van klimaatverandering op winterhardheidszones. Hulsman heeft op vernieuwende wijze een nieuwe standaard gezet voor boomkwekers, ontwerpers en groenbeheerders, met een blik vooruit tot 2085. De juryvoorzitter Isabelle Diks vergeleek dit onderzoek met de Enkhuizer Almanak, een waardevol naslagwerk dat al eeuwenlang wordt gebruikt.

CSI Trees

Het onderzoeksproject CSI Trees, waar Hulsman als junioronderzoeker aan verbonden is, richt zich op het selecteren van nieuwe boomsoorten en zaadherkomsten die bestand zijn tegen toekomstige klimaatomstandigheden. Door de versnelde klimaatverandering worden abiotische factoren zodanig beïnvloed dat gezonde boomgroei moeilijk wordt voor de huidige boomsoorten in steden en op het platteland. Het project berekent toekomstige abiotische factoren met een reikwijdte van 60 jaar vooruit en identificeert boomsoorten die aan deze toleranties voldoen.

Lucas Hulsman heeft met zijn onderzoek een belangrijke bijdrage geleverd aan de groene infrastructuur van steden en een nieuwe standaard gezet voor toekomstig onderzoek en praktijktoepassingen. Zijn werk biedt waardevolle inzichten voor de selectie van boomsoorten die bestand zijn tegen de uitdagingen van klimaatverandering, stelt de jury.

De genomineerden

De jury was aangenaam verrast door het hoge niveau van de andere nominaties voor de Koudstaal Talent Award. Deze ‘pareltjes’ hebben in het studiejaar 2023-2024 aansprekende, bijzondere, belangwekkende of innovatieve aanpakken uitgevoerd die aandacht besteden aan klimaatadaptieve vergroening van stedelijke gebieden. De genomineerden waren:

• Maaike Ariens, Sylvie van Wanrooij en Freek de Jong (HAS Green Academy, Den Bosch): Voor hun ruimtelijke visie en voorstel voor een robuuste klimaatadaptieve groenstructuur voor het dorp Boxmeer, gebaseerd op het 3 V-model (verplaatsen, verblijven en verbinden).
• Kes Kuijpers (Hogeschool Inholland, Delft): Voor haar onderzoek “Vliegende stadsbewoners; een onderzoek naar vogelvriendelijke planten voor openbaar groen”, waarin ze de relatie tussen vogelsoorten en bomen, heesters en planten systematisch uitwerkte.
• Xinyi Wang (Technische Universiteit Delft): Voor haar onderzoek “Patching up the metropolitan carpet with woods”, waarin ze bosbouwstrategieën en ontwerpprincipes voor droogteadaptie en landschapsverbetering in de metropolitane regio Eindhoven voorstelde.
• Per Hof, Damian van Loon en Marjolein van de Ridder (Hogeschool Van Hall Larenstein): Voor hun onderzoek naar het effect van suboptimale groeiomstandigheden op het formaat en de vitaliteit van stadsbomen in Arnhem.
  

Hoewel de nominaties zeer verschillend waren, sloten de thema’s verrassend goed op elkaar aan. Samen vormen de vijf onderzoeken een breed palet aan uitdagingen, fundamentele onderbouwingen en praktische oplossingen binnen het stedelijke en groene vakgebied. De jury: alle genomineerden en hun begeleiders mogen met recht trots zijn op hun geleverde werk!