De overgang van het gebruik van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen zoals zonne- en windenergie, speelt zich voor een belangrijk deel in het landschap af. Voor de inrichting van deze energielandschappen is de inbreng van landschapsarchitectuur en ruimtelijke ordening gewenst. Deze vakgebieden ontwikkelen daarvoor nieuwe kennis.
Dossier
Duurzame energielandschappen
Dit dossier gaat over duurzame energievormen en hun impact op het landschap. Als duurzame energievormen zo in het landschap opgenomen worden dat ze bijdragen aan de ontwikkeling van de omgeving en de gemeenschap, en bovendien andere functies en waarden van het landschap niet aantasten, kun je spreken van duurzame landschappen.
Begin hier
Introductie
Geschiedenis
Energiewinning is altijd al zichtbaar geweest in het landschap en heeft het landschap mede gevormd. Denk aan het gebruik van hout en turf als bron van energie, aan wind- en watermolens om energie op te wekken, aan de winning van de fossiele brandstoffen gas, olie en steenkool en tenslotte opwekking van elektriciteit in centrales die draaien op fossiele brandstoffen of kernenergie.
Windkracht
Windkracht is opwekking van elektriciteit met windturbines. Windturbines hebben grote impact op het landschap. Discussies over de wenselijke plaats ervoor halen geregeld de media. Het gaat hierbij vooral om de inbreuk op de schoonheid van het landschap en geluidsoverlast.
Zonne-energie
Zonne-energie is opwekking van elektriciteit met zonnepanelen en verwarming van water door middel van zonnecollectoren en zonneboilers.
Aard- en bodemwarmte
Aard- en bodemwarmte is warmte uit het binnenste van de aarde. Ze kan gebruikt worden waar die dicht bij het aardoppervlak beschikbaar is, zoals op IJsland. Warmte in de bodem en het bodemwater (tot 100 meter diep) wordt door middel van warmtewisselaars en warmtepompen gebruikt voor verwarming van gebouwen.
Bio-energie
Verbranding, vergisting of vergassing van organische materialen levert bio-energie. De teelt van gewassen voor energieopwekking of de productie van biobrandstoffen verandert het landschap.
Blauwe energie
Elektriciteit die met behulp van membranen uit het verschil tussen zout en zoet water wordt opgewekt, noemen we blauwe energie. Elke plek waar zout en zoet water elkaar treffen - met name in riviermondingen - is in principe geschikt voor de opwekking van blauwe energie. In Nederland wordt bij de renovatie van de Afsluitdijk tegelijkertijd een proefinstallatie voor blauwe energie gebouwd.
Waterkracht
Waterkracht is energie opgewekt met stromend water. Met een viertal middelgrote en een aantal kleine waterkrachtcentrales in onze rivieren, wordt opwekking van energie met waterkracht in Nederland weinig toegepast. Nieuwe technieken die gebruik maken van golf- en getijdekrachten aan de kust, zijn in ontwikkeling, maar worden in Nederland nog niet toegepast.
Video's
Vergisting verrijkt
Biogrondstoffen en duurzame energie
Het energielandschap van de toekomst
tisj elektriciteit
Meer informatie
Groen Kennisnet dossiers
(3)Contact
Reageren op dit dossier, of heb je andere vragen over Duurzame energielandschappen? Laat een reactie achter of neem contact op.