Scholen liggen vrijwel altijd in het stedelijk gebied, waar het door het grote oppervlak aan bebouwing en verharding vaak
warmer is dan in het buitengebied (het hitte-eilandeffect). Dit effect speelt zowel in grote steden als in provinciesteden en
dorpskernen, en is groter naarmate de bebouwing dichter is. De gemeten maximale verschillen variëren van één tot enkele
graden, met piekwaarden tot ca. 8 ºC en incidenteel zelfs meer dan 10 ºC. Hittestress vermindert het concentratievermogen
en de leerprestaties en kan bij extreme waarden of lange duur ook de gezondheid negatief beïnvloeden.
Dossier
Groene Agenda: leren
Groen in en rondom scholen, kinderdagverblijven en op campussen is goed voor de leefomgeving binnen en buiten de onderwijsinstelling. Het heeft een positief effect op de gezondheid en het algehele welbevinden van leerlingen, studenten en
personeelsleden. Het verbetert ook het concentratievermogen en de prestaties van leerlingen evenals het sociale klimaat. Dit
dossier biedt meer inzicht in de voordelen van groen in relatie tot leren en welbevinden, inclusief verwijzingen naar de
wetenschappelijke onderbouwing. Afsluitend vindt u enige tips die helpen om groen succesvol en volwaardig toe te passen.
Begin hier
Luchtkwaliteit
De belangrijkste verontreinigingen van de lucht in het stedelijk gebied, zoals stikstofoxiden (NOx
), fijnstof (PM10/PM2,5) en
vluchtige organische stoffen als benzeen, zijn met name afkomstig van industrie en verkeer. Langdurige blootstelling leidt
tot longproblemen en hart- en vaatziekten. Hoewel de lucht in Nederland gemiddeld op de meeste plaatsen aan de normen
voldoet, betekent dit niet dat er geen risico meer is. Er bestaat geen veilige ondergrens en met name langs drukke wegen en
nabij verkeersknooppunten kunnen de concentraties nog sterk oplopen.
Concentratievermogen
Om goed te kunnen leren, moet een leerling de aandacht bij de les kunnen houden. Hierbij spelen de vaardigheid en het
enthousiasme van de leerkracht uiteraard een grote rol, evenals de interesses en aanleg van het kind zelf. Maar onderzoek
laat zien dat ook de fysieke schoolomgeving een rol kan spelen: groen in en om de school kan daarbij een positief effect
hebben.
Lichamelijke activiteit
Een gebrek aan lichamelijke activiteit en in het verlengde daarvan overgewicht zijn belangrijke risicofactoren voor de
gezondheid. Van de jeugd in Nederland heeft 14% overgewicht (CBS, 2016). Bij bewegen ging de aandacht altijd uit naar
matige en zeer intensieve activiteit; er werd geen onderscheid gemaakt tussen licht actief en sedentair gedrag (o.a. zitten).
Recent is gebleken dat sedentair gedrag een risicofactor op zich is. Voor kinderen is er al een internationale richtlijn: niet
meer dan twee uur per dag computeren en tv-kijken in de vrije tijd. Daarnaast is het voor de motorische ontwikkeling van het
kind belangrijk dat het kind diverse vormen van bewegen beoefent. Een groene omgeving kan daarvoor de ruimte bieden en
bovendien stimulerend werken.
Sociaal klimaat
Naast het cognitieve en lichamelijke functioneren van het kind zijn ook het sociaal-emotionele welzijn en de sociaal-emotionele
ontwikkeling van het kind van belang. Hierbij gaat het om zaken als zelfvertrouwen, het zich kunnen verplaatsen in de
ander, respectvol met elkaar omgaan, elkaar helpen en het leren samenwerken. Het sociale klimaat, ook op het schoolplein,
speelt daarbij een belangrijke rol.
Video's
Groen op scholen
Greenport Aalsmeer
Groene schoolpleinen door Jochem Scheepmaker
Het Groene Huis Amersfoort
Meer informatie
Factsheets Groen in de Stad
(4)
Something went wrong
Something went wrong
Something went wrong
Something went wrong
Overige bronnen
(2)Contact
Reageren op dit dossier, of heb je andere vragen over Groene Agenda: leren? Laat een reactie achter of neem contact op.